Καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ) – Πότε πρέπει να χειρουργείται

Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ) είναι μια κατάσταση που συναντάται πολύ συχνά στους άνδρες μετά την ηλικία των 50 ετών. 

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που με το πέρασμα του χρόνου μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για καρκίνο. 

Παρόλα αυτά, η διόγκωση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα, προκαλώντας ενοχλητικά συμπτώματα και δυσκολίες στην ούρηση. 

Το κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί πολλούς άνδρες είναι: πότε η κατάσταση αυτή χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση και πότε αρκεί η φαρμακευτική αγωγή ή απλή παρακολούθηση;

Τι είναι η καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ)

Η ΚΥΠ αφορά τη μη καρκινική διόγκωση του προστάτη αδένα. Ο προστάτης βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ουρήθρα. 

Όταν αυξάνεται σε μέγεθος, ασκεί πίεση στην ουρήθρα, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση. 

Πρόκειται για μια φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης, που μπορεί να επιδεινωθεί από ορμονικούς και γενετικούς παράγοντες. 

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η υπερπλασία δεν σημαίνει καρκίνος, αν και τα δύο μπορεί να συνυπάρχουν και να χρειάζονται διαφοροδιάγνωση.

Ποια συμπτώματα πρέπει να σας κινητοποιήσουν

Τα ενοχλήματα που προκαλεί η υπερπλασία προστάτη αφορούν την ούρηση και μπορεί να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους:

• συχνουρία, κυρίως τη νύχτα (νυκτουρία)
• δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
• αδύναμη ή διακοπτόμενη ροή
• αίσθημα ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως
• επιτακτική ανάγκη για ούρηση ή και ακράτεια σταγόνων

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να ξεκινήσουν ήπια αλλά με τον καιρό να γίνουν ιδιαίτερα ενοχλητικά, επηρεάζοντας την ξεκούραση, την ψυχολογία και την κοινωνική ζωή του άνδρα.

Η διάγνωση: εξατομικευμένη αξιολόγηση

Η διάγνωση της υπερπλασίας βασίζεται σε συνδυασμό κλινικής εξέτασης, λήψης ιστορικού και ειδικών εξετάσεων. 

Ο ουρολόγος θα πραγματοποιήσει δακτυλική εξέταση, θα ζητήσει αιματολογικό έλεγχο (PSA), καθώς και υπερηχογράφημα προστάτη και ουροδόχου κύστης. 

Σε αρκετές περιπτώσεις χρειάζεται ουροροομετρία, ώστε να μετρηθεί η ροή των ούρων, ή έλεγχος του υπολειπόμενου όγκου ούρων μετά την ούρηση. 

Στόχος δεν είναι μόνο να διαπιστωθεί το μέγεθος του προστάτη, αλλά κυρίως να εκτιμηθεί πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και αν υπάρχουν ενδείξεις για επιπλοκές.

Δεν χρειάζονται όλοι οι άνδρες θεραπεία

Μια βασική αρχή στην ουρολογία είναι ότι η αντιμετώπιση εξατομικεύεται. Δεν χρειάζεται κάθε άνδρας με υπερπλασία προστάτη να λάβει θεραπεία. 

Η απόφαση εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα. Άνδρες με ήπια ενοχλήματα μπορεί να παρακολουθούνται χωρίς φαρμακευτική αγωγή, με τακτικό έλεγχο. 

Σε περιπτώσεις μέτριων συμπτωμάτων, συνήθως χορηγούνται φάρμακα που χαλαρώνουν τον προστάτη ή μειώνουν το μέγεθός του, βελτιώνοντας την ούρηση. 

Η φαρμακευτική αγωγή έχει βοηθήσει σημαντικά μεγάλο αριθμό ασθενών και συχνά καθυστερεί ή αποτρέπει την ανάγκη για χειρουργείο.

Πότε η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη

Η απόφαση για χειρουργείο δεν λαμβάνεται μόνο με βάση το μέγεθος του προστάτη, αλλά κυρίως όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα ή επιπλοκές που δεν αντιμετωπίζονται με φάρμακα. 

Ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι:

• επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης, που συχνά απαιτεί καθετήρα)
• επανειλημμένες ουρολοιμώξεις λόγω στάσης ούρων
• αιματουρία που σχετίζεται με την υπερπλασία και δεν ελέγχεται με φαρμακευτική αγωγή
• λιθίαση κύστης ή σχηματισμός εκκολπωμάτων
• υδρονέφρωση ή βλάβη της νεφρικής λειτουργίας λόγω πίεσης από την κατακράτηση ούρων
• σοβαρά συμπτώματα που επιμένουν παρά τη σωστή φαρμακευτική αγωγή και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής

Οι χειρουργικές επιλογές σήμερα

Η χειρουργική ουρολογία έχει εξελιχθεί σημαντικά και πλέον οι περισσότερες επεμβάσεις είναι ελάχιστα επεμβατικές, με ταχύτερη ανάρρωση. 

Οι βασικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Διουρηθρική εκτομή προστάτη (TURP): η κλασική και πιο συχνά εφαρμοζόμενη μέθοδος, που θεωρείται «χρυσός κανόνας». Μέσα από την ουρήθρα αφαιρείται το τμήμα του προστάτη που προκαλεί την απόφραξη.
• Laser τεχνικές (HoLEP, GreenLight): με τη βοήθεια laser αφαιρείται ή εξαχνώνεται ο υπερτροφικός ιστός. Η μέθοδος προσφέρει μικρότερο κίνδυνο αιμορραγίας και συχνά συνιστάται σε ασθενείς με αντιπηκτική αγωγή.
• Ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες (UroLift, Rezūm): εφαρμόζονται σε επιλεγμένα περιστατικά και προσφέρουν ταχεία ανάρρωση, με μικρότερη πιθανότητα παρενεργειών στη σεξουαλική λειτουργία.
• Ανοιχτή ή ρομποτική προστατεκτομή: επιλέγεται σε περιπτώσεις πολύ μεγάλου προστάτη που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ενδοσκοπικά.

Ασφάλεια και ανάρρωση

Οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις για την υπερπλασία προστάτη έχουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας και σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων. 

Ο χρόνος ανάρρωσης εξαρτάται από τη μέθοδο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής επανέρχεται σύντομα στις καθημερινές του δραστηριότητες. 

Πιθανές παρενέργειες, όπως παλίνδρομη εκσπερμάτιση ή ερεθιστικά συμπτώματα τις πρώτες εβδομάδες, είναι γνωστές και διαχειρίσιμες, ενώ σοβαρές επιπλοκές είναι σπάνιες.

Τι γίνεται αν δεν χειρουργηθείτε ενώ το χρειάζεστε

Η αναβολή του χειρουργείου σε ασθενείς που έχουν σαφείς ενδείξεις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, όπως μόνιμη βλάβη της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών. 

Γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή απόφαση σε συνεργασία με τον ουρολόγο είναι καθοριστικής σημασίας.

Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη (ΚΥΠ) είναι μια πάθηση που μπορεί να ταλαιπωρήσει αλλά αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Η σωστή στιγμή για επέμβαση καθορίζεται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τις πιθανές επιπλοκές. 

Ο ουρολόγος είναι ο πιο κατάλληλος γιατρός να σας καθοδηγήσει μέσα από εξατομικευμένη αξιολόγηση. Με τις σύγχρονες μεθόδους, το χειρουργείο είναι ασφαλές και μπορεί να προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση και βελτίωση στην ποιότητα ζωής.