Διαθέσιμα φαρμακα για τη Λιθίαση του Ουροποιητικού

Με τον όρο λιθίαση ουροποιητικού εννοούμε την ύπαρξη λίθου σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της αποχετευτικής οδού των ούρων (πυελοκαλυκικό σύστημα του νεφρού, ουτητήρας, ουροδόχος κύστη, ουρήθρα). Είναι η τρίτη κατά σειρά συχνότητας πάθηση του ουροποιητικού στον άνθρωπο, με αναλογία ανδρών – γυναικών 3:1.

Ανάλογα με την χημική τους σύσταση διακρίνουμε:

• Λίθους ασβεστίου που είναι και οι πιο συχνοί.
• Λίθους κυστίνης (κληρονομική προδιάθεση)
• Λίθους από στρουβίτη (σχετιζόμενοι με λοιμώξεις)
• Λίθους ουρικού οξέως
• Σπανιότερες μορφές λίθων (ακυκλοβίρης, ινδιναβίρης και τριαμτερένης)

Ένας συνδυασμός παραγόντων, ενδογενών και εξωγενών, ενοχοποιείται για τον σχηματισμό τους:

• Ηλικία :Συχνότερη εμφάνιση μεταξύ 20 και 50 έτη.
• Φύλο :Οι άντρες εμφανίζουν λιθίαση 3 φορές συχνότερα από τις γυναίκες.
• Οικογενειακό ιστορικό-κληρονομικότητα
• Θερμά κλίματα
• Αυξημένη κατανάλωση ζωικού λίπους
• Αυξημένη κατανάλωση άλατος
• Μειωμένη πρόσληψη υγρών

Υπάρχουν διαφόρων ειδών φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη λιθίαση του ουροποιητικού.

Φάρμακα για την αντιμετώπιση του κωλικού

Η μετανάλυση 36 τυχαιοποιημένων μελετών που εξέτασαν περίπου 5.000 ασθενείς, έδειξε ότι η θεραπεία εκλογής για τον κωλικό του νεφρού είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Προκαλούν ύφεση των συμπτωμάτων εντός 30 λεπτών το πολύ και έχουν μη αξιολογήσιμες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Φάρμακα που διευκολύνουν την αποβολή των λίθων

Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία συνίσταται η χρήση a-blockers με σκοπό την πιο εύκολη αποβολή των λίθων. Αυτό αφορά ασθενείς που ο λίθος τους είναι στο κάτω 3μόριο του ουρητήρα και έχει μέγεθος μεγαλύτερο από 5χιλ. Ωστόσο, με δεδομένο ότι το επίπεδο τεκμηρίωσης δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, θα πρέπει οι ασθενείς να ενημερώνονται σωστά τόσο για το ενδεχόμενο να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα όσο και για τις πιθανές παρενέργειες της ανωτέρω θεραπείας παράλληλα με την την off label χρήση των φαρμάκων.

Φάρμακα για την πρόληψη σχηματισμού των λίθων

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαικής Ουρολογικής Εταιρίας όλοι οι ασθενείς , μετά την αποβολή του λίθου τον οποίο έχουν, θα πρέπει να υποβάλλονται σε μεταβολικό έλεγχο καθώς και ανάλυση της σύστασης του λίθου τον οποίο είχαν, προκειμένου να ανιχνευτεί το αίτιο που προκάλεσε τον σχηματισμό αυτού. Οι ασθενείς χαμηλού κινδύνου για υποτροπή θα πρέπει να κάνουν απλό μεταβολικό έλεγχο ενώ οι ασθενείς υψηλού κινδύνου για υποτροπή εκτεταμένο μεταβολικό έλεγχο με συλλογή ούρων 24ώρου. Τα αποτελέσματα του παραπάνω ελέγχου αξιολογούνται σε συνδυασμό με την ανάλυση σύστασης του λίθου και ο ασθενής μπαίνει σε θεραπεία με τα αντίστοιχα φάρμακα που θα αποκαταστήσουν την υποκείμενη μεταβολική διαταραχή και θα προλάβουν με τον τρόπο αυτό πιθανή υποτροπή της λιθίασης.

Φάρμακα για την διάλυση των λίθων

Οι μόνοι λίθοι που είναι εφικτό να διαλυθούν με φάρμακα είναι οι λίθοι ουρικού οξέως. Οταν επομένως ένας ασθενής εμφανίζει αποδεδειγμένα λίθο ουρικού οξέως, θα πρέπει να μπει σε θεραπεία με κιτρικό κάλιο προκειμένου να αλκαλοποιήσει τα ούρα του (να αυξήσει το PH των ούρων) και με τον τρόπο αυτό να προκαλέσει χημική διάλυση του λίθου.

Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί ένα καθημερινό πρόβλημα που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ασθενών. Παρόλο που είναι καλοήθης πάθηση, προκαλεί μεγάλα προβλήματα, διαταράσσοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών, προβλήματα που ενδεχομένως να είναι απειλητικά ακόμα και για τη ίδια του τη ζωή.

Ο ουρολόγος έχει πλέον τη δυνατότητα να δώσει λύση στο πρόβλημα τόσο σε επίπεδο θεραπείας όσο και σε επίπεδο πρόληψης, έχοντας πάντα ως στόχο την υπεύθυνη και ολοκληρωμένη προσέγγιση του ασθενούς.