Διαθέσιμα φαρμακα για τη Λιθίαση του Ουροποιητικού

Η λιθίαση του ουροποιητικού είναι μια εξαιρετικά συχνή κατάσταση με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι Ουρολόγοι. Παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε πολλές ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες για την αντιμετώπισή της, υπάρχουν και φάρμακα για τη λιθίαση του ουροποιητικού, τα οποία συμβάλλουν τόσο στην ανακούφιση από τα συμπτώματα, όσο και στην πρόληψη επανεμφάνισης λίθων και κάποιες φορές και στη διάλυση αυτών.

 

Τι είναι η λιθίαση του ουροποιητικού;

Με τον όρο λιθίαση ουροποιητικού εννοούμε την ύπαρξη λίθου σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της αποχετευτικής οδού των ούρων (πυελοκαλυκικό σύστημα του νεφρού, ουρητήρας, ουροδόχος κύστη, ουρήθρα). Είναι η τρίτη κατά σειρά συχνότητας πάθηση του ουροποιητικού στον άνθρωπο, με αναλογία ανδρών – γυναικών 3:1.

Ποια είναι τα είδη των λίθων του ουροποιητικού και πώς πραγματοποιείται η διάκρισή τους;

Τα είδη των λίθων του ουροποιητικού είναι πολλά.  Αυτό έχει ως συνέπεια τη διάκρισή τους ανάλογα με την χημική τους σύσταση. Έτσι, διακρίνουμε τα παρακάτω είδη:

• Λίθοι ασβεστίου: οι συγκεκριμένοι λίθοι είναι και οι πιο συχνοί.
• Λίθοι κυστίνης: οι λίθοι κυστίνης εμφανίζονται κυρίως εξαιτίας κληρονομικής προδιάθεσης.
• Λίθοι από στρουβίτη: αυτός ο τύπος λίθων σχετίζεται κυρίως με την εμφάνιση λοιμώξεων.
• Λίθοι ουρικού οξέος: εμφανίζονται σε ασθενείς των οποίων τα ούρα είναι μονίμως όξινα.
• Λίθοι ακυκλοβίρης, ινδιναβίρης και τριαμτερένης: οι συγκεκριμένοι τύποι λίθων δεν εμφανίζονται με τόσο μεγάλη συχνότητα.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση λίθων;

Ένας συνδυασμός παραγόντων, ενδογενών και εξωγενών, ενοχοποιείται για τον σχηματισμό τους. Ειδικότερα, οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση λίθων είναι οι παρακάτω:

• Ηλικία :Συχνότερη εμφάνιση μεταξύ 20 και 50 έτη.
• Φύλο :Οι άντρες εμφανίζουν λιθίαση 3 φορές συχνότερα από τις γυναίκες.
• Οικογενειακό ιστορικό-κληρονομικότητα
• Θερμά κλίματα
• Αυξημένη κατανάλωση ζωικού λίπους
• Αυξημένη κατανάλωση άλατος
• Μειωμένη πρόσληψη υγρών
• Μεταβολικά νοσήματα

 

Φάρμακα για λιθίαση: Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται;

Υπάρχουν διαφόρων ειδών φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος. Η φαρμακευτική αγωγή που δίνεται σε κάθε ασθενή είναι εξατομικευμένη και κάθε φορά έχει έναν συγκεκριμένο στόχο. Ειδικότερα, η φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού περιλαμβάνει:

 

Φάρμακα που διευκολύνουν την αποβολή των λίθων

Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία συνιστάται η χρήση a-blockers με σκοπό την πιο εύκολη αποβολή των λίθων. Αυτό αφορά ασθενείς που ο λίθος τους είναι στο κάτω 3-μόριο του ουρητήρα και έχει μέγεθος μεγαλύτερο από 5χιλιοστά.

Ωστόσο, με δεδομένο ότι το επίπεδο τεκμηρίωσης δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, θα πρέπει οι ασθενείς να ενημερώνονται σωστά τόσο για το ενδεχόμενο να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα όσο και για τις πιθανές παρενέργειες της ανωτέρω θεραπείας παράλληλα με την την off label χρήση των φαρμάκων.

 

Φάρμακα για την πρόληψη σχηματισμού των λίθων

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρίας όλοι οι ασθενείς, μετά την αποβολή του λίθου, θα πρέπει να υποβάλλονται σε μεταβολικό έλεγχο, καθώς και ανάλυση της σύστασης του λίθου που είχαν, προκειμένου να ανιχνευτεί το αίτιο που προκάλεσε τον σχηματισμό αυτού.

Οι ασθενείς χαμηλού κινδύνου για υποτροπή θα πρέπει να κάνουν απλό μεταβολικό έλεγχο, ενώ οι ασθενείς υψηλού κινδύνου για υποτροπή  θα πρέπει να υποβληθούν σε εκτεταμένο μεταβολικό έλεγχο με συλλογή ούρων 24ώρου.

Τα αποτελέσματα του παραπάνω ελέγχου αξιολογούνται σε συνδυασμό με την ανάλυση της σύστασης του λίθου. Ο ασθενής μπαίνει σε θεραπεία με τα αντίστοιχα φάρμακα που θα αποκαταστήσουν την υποκείμενη μεταβολική διαταραχή και θα προλάβουν με τον τρόπο αυτό πιθανή υποτροπή της λιθίασης.

Φάρμακα για λιθίαση: στοχεύοντας στη διάλυση των λίθων

Οι μόνοι λίθοι που είναι εφικτό να διαλυθούν με φάρμακα είναι οι λίθοι ουρικού οξέος. Επομένως, όταν ένας ασθενής εμφανίζει αποδεδειγμένα λίθο ουρικού οξέος, θα πρέπει να μπει σε θεραπεία με κιτρικό κάλιο προκειμένου να αλκαλοποιήσει τα ούρα του, δηλαδή να αυξήσει το PH των ούρων. Έτσι, με τον τρόπο αυτό να προκαλέσει χημική διάλυση του λίθου.

Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί ένα καθημερινό πρόβλημα που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ασθενών. Παρόλο που είναι καλοήθης πάθηση, προκαλεί μεγάλα προβλήματα, διαταράσσοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών, εκδηλώνοντας προβλήματα που ενδεχομένως να είναι απειλητικά ακόμα και για τη ίδια του τη ζωή.

Η μετανάλυση 36 τυχαιοποιημένων μελετών που εξέτασαν περίπου 5.000 ασθενείς, έδειξε ότι η θεραπεία εκλογής για τον κωλικό του νεφρού είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Προκαλούν ύφεση των συμπτωμάτων εντός 30 λεπτών το πολύ και έχουν μη αξιολογήσιμες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Φάρμακα που διευκολύνουν την αποβολή των λίθων

Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία συνίσταται η χρήση a-blockers με σκοπό την πιο εύκολη αποβολή των λίθων. Αυτό αφορά ασθενείς που ο λίθος τους είναι στο κάτω 3μόριο του ουρητήρα και έχει μέγεθος μεγαλύτερο από 5χιλ. Ωστόσο, με δεδομένο ότι το επίπεδο τεκμηρίωσης δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, θα πρέπει οι ασθενείς να ενημερώνονται σωστά τόσο για το ενδεχόμενο να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα όσο και για τις πιθανές παρενέργειες της ανωτέρω θεραπείας παράλληλα με την την off label χρήση των φαρμάκων.

Φάρμακα για την πρόληψη σχηματισμού των λίθων

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαικής Ουρολογικής Εταιρίας όλοι οι ασθενείς , μετά την αποβολή του λίθου τον οποίο έχουν, θα πρέπει να υποβάλλονται σε μεταβολικό έλεγχο καθώς και ανάλυση της σύστασης του λίθου τον οποίο είχαν, προκειμένου να ανιχνευτεί το αίτιο που προκάλεσε τον σχηματισμό αυτού. Οι ασθενείς χαμηλού κινδύνου για υποτροπή θα πρέπει να κάνουν απλό μεταβολικό έλεγχο ενώ οι ασθενείς υψηλού κινδύνου για υποτροπή εκτεταμένο μεταβολικό έλεγχο με συλλογή ούρων 24ώρου. Τα αποτελέσματα του παραπάνω ελέγχου αξιολογούνται σε συνδυασμό με την ανάλυση σύστασης του λίθου και ο ασθενής μπαίνει σε θεραπεία με τα αντίστοιχα φάρμακα που θα αποκαταστήσουν την υποκείμενη μεταβολική διαταραχή και θα προλάβουν με τον τρόπο αυτό πιθανή υποτροπή της λιθίασης.

Φάρμακα για λιθίαση: στοχεύοντας στη διάλυση των λίθων

Οι μόνοι λίθοι που είναι εφικτό να διαλυθούν με φάρμακα είναι οι λίθοι ουρικού οξέος. Επομένως, όταν ένας ασθενής εμφανίζει αποδεδειγμένα λίθο ουρικού οξέος, θα πρέπει να μπει σε θεραπεία με κιτρικό κάλιο προκειμένου να αλκαλοποιήσει τα ούρα του, δηλαδή να αυξήσει το PH των ούρων. Έτσι, με τον τρόπο αυτό να προκαλέσει χημική διάλυση του λίθου.

Η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος αποτελεί ένα καθημερινό πρόβλημα που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ασθενών. Παρόλο που είναι καλοήθης πάθηση, προκαλεί μεγάλα προβλήματα, διαταράσσοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών, εκδηλώνοντας προβλήματα που ενδεχομένως να είναι απειλητικά ακόμα και για τη ίδια του τη ζωή.

Ο ουρολόγος έχει πλέον τη δυνατότητα να δώσει λύση στο πρόβλημα τόσο σε επίπεδο θεραπείας όσο και σε επίπεδο πρόληψης, έχοντας πάντα ως στόχο την υπεύθυνη και ολοκληρωμένη προσέγγιση του ασθενούς.

 

Εάν εμφανίζετε συμπτώματα ουρολιθίασης, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Χειρουργό Ουρολόγο Ανδρολόγο Χρήστο Παπαχρήστου. Ως μέλος της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας ενημερώνεται συνεχώς για τις νέες μεθόδους αντιμετώπισης ουρολογικών προβλημάτων.  Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας, για να μάθετε τα πάντα για τα διαθέσιμα φάρμακα για τη λιθίαση του ουροποιητικού.